1. KONSTYTUCJA TRZECIEGO MAJA
Szła wojna z Turcją, którą rozpoczęła carska Rosja w sojuszu z Austrią. Przeciwnikiem tej wojny była koalicja europejska, do której przyłączyły się Prusy. Polska zawarła z Prusami przymierze (1790), uwalniając się spod zależności od Rosji. W tych warunkach zwołano sejm. Ten czteroletni sejm przystąpił do prac nad Konstytucją. Głównym współtwórcą Konstytucji był marszałek litewski Ignacy Potocki. Czynny udział w tym dziele brał sam król Stanisław August. Duży wkład wniósł również ksiądz Hugo Kołłątaj.
Ogłoszenie Konstytucji ustalono na dzień 3 maja 1791 r. Tego dnia od wczesnego rana na plac Zamkowy ciągnięły tłumy mieszkańców stolicy. Za sztandarami szłi rzemieślnicy. Przed Zamkiem Królewskim dla ubezpieczenia stanęło wojsko. Po wejściu króla na salę rozpoczęły się obrady. Mówiono o niebezpieczeństwie grożącym Polsce i potrzebie reformy. Po odczytaniu ustawy rozpoczęły się burzliwe dyskusje. Przedłużające się debaty przerwały zniecierpliwione głośne okrzyki zwolenników Konstytucji: Wiwat król! Wiwat Konstytucja! Okrzyki te podchwycił dwudziestotysięczny tłum przed Zamkiem.
W tej podniecającej atmosferze, pełnej patriotycznego uniesienia, ustawa została jednomyślnie przyjęta, a król ją zaprzysiągł. Następnie wezwał posłów, aby udali się do katedry św. Jana dla złożenia przysięgi. W drodze towarzyszyły im rzesze mieszkańców, a marszałków – Stanisława Małachowskiego i Kazimierza Sapiehę – niesiono na ramionach.
Uchwalenie Konstytucji wymagało od szlachty dobrowolnego wyrzeczenia się wielu tradycyjnych przywilejów i praw dla dobra ogółu! Wprawdzie nie zniesiono pańszczyzny, ale chłopów wzięto pod opiekę prawa i rządu. W zakresie spraw politycznych Konstytucja scalała państwo polskie i litewskie, znosiła liberum veto i wolną elekcję króla.
Konstytucja Trzeciego Maja była pierwszą konstytucją w Europie. Na pamiątkę ogłoszenia konstytucji ustanowiono, że dzień 3 maja będzie świętem narodowym. Konstytucja Trzeczego Maja pozostała symbolem odrodzenia narodu.
Komentarz do tekstu
warunek - условие odrodzenie возрождение współtwórca - один из создателей |
zwolennik - сторонник scalać - объединять, делать целым |
2. 11 LISTOPADA – DZIEŃ NIEPODLEGŁOŚCI POLSKI
Przez 150 lat Polska była pod zaborami trzech mocarstw: Austrii, Niemiec i Rosji. Przez cały ten okres Polacy dążyli do odzyskania niepodległości. Dowodem tego były powstania zbrojne: kościuszkowskie (1794), listopadowe (1830), styczniowe (1863), ponadto pomoc wojska polskiego udzielana Napoleonowi, cezarowi Francji, z którego polityką Polacy wiązali nadzieję na odzyskanie wolności.
Dopiero I wojna światowa stworzyła warunki sprzyjające wywalczenia wolności. Nie przyszło to łatwo. Trzeba było stoczyć wiele walk z okupacyjnymi oddziałami austriackimi, rosyjskimi i niemieckimi. Potrzebny był wielki wysiłek, aby nie tylko kraj wyzwolić, ale objąć i utrzymać w nim władze.
Tego zadania podjął się Józef Piłsudski. Już następnego dnia po powrocie z więzienia w Magdeburgu 10 listopada 1918 r. objął stanowisko naczelnika państwa, jeszcze wprawdzie bez ustalonych granic, ale już wyzwolonego spod obcej przemocy. I ten właśnie dzień – 11 listopada 1918 r. stał się świętem narodowym.
W Warzszawie w centrum miasta na wielkim placu znajduje się pomnik Grób Nieznanego Żołnierza. Tu w urnach umieszczona została ziemia zebrana z miejsc, gdzie rozgrywały się najważniejsze bitwy o wolność Ojczyzny. Przed Grobem zawsze stoi warta. Tutaj odbywają się wszystkie uroczystości państwowe, rocznice wielkich wydarzeń historycznych. Delegacje obcych państw rozpoczynają swoją wizytę od złożenia wieńca na Grobie Nieznanego Żołnierza. Jest to wyraz czci oddawanej tym, którzy polegli za wolność Polski. Szczególnie uroczyście odbywa się ceremonia złożenia wieńców w Dniu Zmarłych (2 listopada) i w Dniu Niepodległości Polski.
Komentarz do tekstu
być pod zaborami - находиться под гнетом, властью obca przemoc - здесь «из-под чужой власти, гнета» powstanie - восстание stanowisko должность, пост wywalczenie – отвоевывание ustalony - установившийся więzienie - тюрьма dowód - доказательство dążyć - стремиться |
zbrojny - вооруженный wyraz czci - оказание чести dopiero - только wysiłek - усилие stoczyć walkę - сражаться szczególnie - особенно podjął się - взял на себя rocznicа - годовщина warta - почетный караул |
3. BOŻE NARODZENIE
Większość Polaków wyznaje wiarę katolicką, dlatego Boże Narodzenie jest najbardziej ulubionym w Polsce świętem religijnym. Obchodzenie tego święta składa się z mnóstwa pięknych tradycji i obrządków kościelnych.
Dzień przed Bożym Narodzeniem, 24-ty grudnia, nazywa się Wigilia. W centrum tego dnia jest rodzinna kolacja wigilijna, przy której według dawnej tradycji dzieli się opłatkiem – świętym chlebem kościelnym. Na stole koniecznie muszą być karp w galarecie, barszcz i pierożki z grzybami. Jedno miejsce przy stole od dawna zostawiano dla ubogiego, bezdomnego, podróżnego – kogokolwiek, kto nie ma gdzie i z kim spędzić święto. Pobożni ludzie wierzyli, że przybycie takiego gościa niesie w dom błogosławieństwo i szczęście. Członkowie rodziny wymieniają prezenty i życzenia zdrowia, miłości, pokoju i wszystkiego najlepszego.
Nabożeństwo w dzień Bożego Narodzenia nazywa się pasterką – w pamięć pasterzy biblijnych, którzy złożyli ukłony Dzieciątku Jezusowi. Jak i w innych krajach Europy, koniecznym atrybutem Białych Świątek jest ozdobiona choinka. Za to kolęda jest starym obyczajem słowiańskim. Podczas jej kolędnicy chodzą po domach, śpiewaniem wysławiają Chrystusa i przyjmują poczęstunek od gospodarzy.
Komentarz do tekstu
większość - большинство nabożeństwo - богослужение wyznawać - исповедовать (религию) pasterz - пастух obchodzenie - празднование złożyć ukłony - поклониться |
według - по, согласно choinka - елка karp w galarecie - заливной карп poczęstunek - угощение pierożki - вареники gospodarz - хозяин |
Święta Wielkanocne obchodzi się na wiosnę (w marcu lub kwietniu). Święcone jajko jest symbolem tego święta jako symbol życia, ciepła i wielkiej miłości.
Na stole wielkanocnym zawsze dużo jedzenia: różne kiełbasy, chleby, placki i, oczywiście, pisanki. Jest taki zwyczaj jak tradycyjne ozdobienie stołu zielenią (owies) i chorągiewką, barankiem z cukru.
Rodzice dla dzieci robią zabawę w “zajączki” (dzieci szukają pisaneki prezentów w trawie).
Palmowa Niedziela
Pisanki, pisanki, jajka malowane,
nie ma Wielkanocy bez barwnych pisanek.
Pisanki, pisanki, jajka kolorowe,
na nich malowane bajki pisankowe.
Na jednej kogucik, a na drugiej słońce,
Śmieją się na trzeciej laleczki tańczące.
Na czwartej kwiateczki, a na piątej gwiazdki,
na każdej pisance piękne opowiastki.
Komentarz do tekstu
obchodzić - праздновать święcony - освященный placek - пирог barwny - цветной, разноцветный |
ozdobienie - украшение chorągiеwka - хоругвь (флажок) pisanka - крашеное яйцо opowiastka - сказка |
Посмотреть также статьи:
Тексты песен Северина Краевского
Краткий словарь современного польского сленга
Andrzejki
Опрос - не спрос... Просто о грамматике.
Продолжение "Осторожно, польский язык!"
Хороший учебник... Но плохой.
Особенности польского языка
Новая тенденция в польских вузах
Ответы на вопросы по карте поляка. Часть 1
Ответы на вопросы по карте поляка. Часть 2
Ответы на вопросы по карте поляка. Часть 3
Ответы на вопросы по карте поляка. Часть 4
Ответы на вопросы по карте поляка. Часть 5
W języku polskim nazwiska należy odmieniać
Если Вы находите данную информацию полезной Вам и Вашим друзьям, поделитесь с ними, кликнув на кнопки социальных сетей.
Видео курс хорош. Интересно. Но нехватает упражнений, чтобы отработать на примерах. Не планируете сделать?